ေဇာ္ဂ်ီဆိုသည္မွာ ပါဠိ သကၠတႏြယ္- ဟိႏၵီစကားလံုး ေဇာဂီ(ေယာဂီ) မွ ဆင္းသက္လာပံုရသည္။ ` စကၡဳ သဃၤာ အရိယာႏွင့္ ဆရာပုဏၰား ေဇာ္ဂီအားလည္း´ ဟူ၍ ဓမၼပါလပ်ဳိ႕တြင္ ေတြ႔ရွိရေလသည္။ `ပုဏၰားေဇာ္ဂီ တပသီႏႈိက္´ဟူ၍၎၊ ေရႊဟသၤာမင္းပ်ဳိ႕တြင္ `ရပ္ရွစ္ပါးမွ ပုဏၰားေဇာ္ဂီ´ဟူ၍၎ သံ၀ရပ်ဳိ႕တြင္ ေဇာ္ဂ်ီတို႔ အေၾကာင္းအဖြဲ႔မ်ား ေတြ႔ႏိုင္ေပသည္။ အခ်ဳိ႕ပညာရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေဇာ္ဂ်ီႏွင့္ ၀ိဇၨာဓိုရ္တို႔သည္ တစ္ဘာသာစီ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေလသည္။ ၀ိဇၨာဓိုရ္ေသာ ေဇာ္ဂ်ီသည္ တစ္ကိုယ္မွ အမ်ားျဖစ္ႏိုင္၏။ ကြယ္ေပ်ာက္ႏိုင္၏။ တိုင္းျခားအရပ္ကို ေရာက္ႏိုင္၏။ ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံ ႏိုင္၏။ ေကာင္းကင္၀ယ္ ငွက္ကဲ့သို႔ ပ်ံႏိုင္၏။ `လ´ကို၎၊ `ေန´ကို၎ လက္ျဖင့္ သံုးသပ္ႏိုင္၏ ဟူ၍ သမႏၲစကၡဳဒီပနီက်မ္းတြင္ ေတြ႔ရသည္။
ေဇာ္ဂ်ီသည္ ဓာတ္လံုးႏွင့္ ေဆးေတာင္ေ၀ွး အကူအညီျဖင့္ ေျမလွ်ိဳး၍ မိုးပ်ံႏိုင္သည္ဟု အဆိုရွိသည္။ ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံႏိုင္ေသာ လူသား အတတ္ပညာရွင္တစ္ဦးဟု ေခၚဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဆုေတာင္းခန္းပ်ဳိ႕တြင္ `တရိသုလိ၊ ေဇာ္ဂီပုဏၰား၊ သံုးစြဲထားသား၊ သစ္သားသံုးခြ၊ တိဒ႑ႏွင့္´ ဟု ပါရွိပံုကို ေထာက္လွ်င္ ေဇာ္ဂ်ီေတာင္ေ၀ွး သည္ ယေန႔ေတြ႔ေနရသကဲ့သို႔ စင္းလံုးေခ်ာမဟုတ္ဘဲ သံုးခြလွံေတာင္ေ၀ွးမ်ဳိး ျဖစ္တန္ရာသည္။ ေဇာ္ဂ်ီတြင္ မွတ္ဆိတ္ေမႊး လည္းရွိသည္။
ေဇာ္ဂ်ီတြင္ ထူးျခားသည့္ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိသည္မွာ ေဇာ္ဂ်ီတြင္ အမဟူ၍ မရွိဘဲ ေဇာ္ဂ်ီအထီးမ်ားသာ ရွိျခင္းျဖစ္ေပသည္။ ကိုးကား
1. ↑ စံထြန္းေအာင္၏ (ျပည္ေထာင္စု ေက်းလက္ေပ်ာ္ရႊင္မႈမ်ား) စာအုပ္မွ
နဂါး(Nāga) ဆိုသည္မွာ သကၠတႏွင့္ ပါ႒ိဘာသာ စကားျဖစ္ျပီး အလြန္ၾကီးမားေသာ ဟိႏၵဴႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ က်မ္းဂန္လာ ေျမြၾကီးမ်ားကို ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ဒ႑ာရီမ်ားတြင္ နဂါးသည္ ေျခေထာက္မပါပဲ မီးလွ်ံမ်ားကုိ အသက္ရွဴေသာ ၊ ၾကည့္လုိက္ရံုႏွင့္ ေလာင္းကၽြမ္း ျပာက်သြားေစႏုိင္သည့္ ေျမြ ပံုသဏၭာန္ သတၱဝါ ျဖစ္သည္။ ၄င္းအစြမ္းေၾကာင့္ မ်က္ေစာင္းထုိး၍ ညိႇဳ႕အားေကာင္းေသာ မိန္းကေလးတုိ႔ကုိလည္း နဂါးဟု ယခုထိတုိင္ တင္စား ေခၚတပ္သည္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံတြင္ ေျခေထာက္ပါေသာ နဂါးကုိမူ နယားဟု ေခၚသည္။ ျမန္မာတို႔က နဂါးႏွင့္ ပံုသဏၭာန္ႏွင့္ ဂုဏ္သတၱိခ်င္း ဆင္တူေသာ အေနာက္တိုင္း ႏွင့္တရုတ္ (Dragon) မ်ားကိုလည္း နဂါးဟုပင္ အလြယ္ တကူ ေခၚေ၀ၚၾကသည္။
http://wikimyanmar.co.cc/wiki/index.php?title=%E1%80%B1%E1%80%87%E1%80%AC%E1%80%B9%E1%80%82%E1%80%BA%E1%80%AE
