By မသင္းသီရိ ဗုဒၶဟူး, 16 မတ္ 2011
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီရက္ပိုင္းေတြအတြင္း ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မိုးမ်ား စိုစြတ္ၿပီး အံု႔မိႈင္းတဲ့ ရာသီဥတုအျပင္ ေအးတဲ့ဒဏ္ေတြကိုပါ ႀကံဳေနၾကရပါတယ္။ ဒါဟာ အာရွ၊ ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္း ျဖစ္ေနတဲ့ လာနီညာ ရာသီဥတုရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေတြအျဖစ္ အခုလို ေႏြကာလတြင္း မိုးရြာၿပီး ေအးေနတာ ျဖစ္တယ္လို႔ မိုးေလ၀သ ပညာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ဘယ္ေနရာေတြ မိုးမ်ားေနၿပီး ဘယ္ေလာက္ထိ ေအးေနသလဲဆိုတာ မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ မတ္လဆိုတာ ေႏြရာသီအစမို႔ ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕ရမယ့္အစား အခုေတာ့ မိုးေတြလည္းရြာ၊ ေလေတြလည္းတိုက္၊ တခါ ေဆာင္းတြင္းအလား ရာသီဥတုကလည္း ေအးေနပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာဆို မိုးဆက္တိုက္ရြာေနတာ ဒီေန႔နဲ႔ဆို ၂ ရက္ရွိေနၿပီျဖစ္ၿပီး အျပင္မထြက္ခ်င္ေလာက္ေအာင္ ေအးေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္ထဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အတြင္းမွာ ေလျပင္းေတြလည္း က်ခဲ့လို႔ ပ်က္စီးမႈေတြလည္း ႀကံဳခဲ့ရတာ ရွိတယ္လို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာပါတယ္။
“မေန႔က မနက္ပုိင္းက ရြာတဲ့မုိးက တညလုံးရြာတယ္၊ အခုအခ်ိန္ထိ ရြာေနတာေပါ့။ မုိးကမသည္းေပမဲ့ ေလက တအားတုိက္တယ္။ တခ်က္တခ်က္ ေလက ေတာ္ေတာ္ေလးတုိက္တယ္၊ ျပင္းျပင္းေလး။ ခါတုိင္း မုိးတြင္းတုန္းက ေအးတယ္။ အဲဒီအေအးထက္ ဆုိးတယ္။ အခုက မုိးေရာ ေဆာင္းေရာ ႏွစ္ခုေရာၿပီး ေအးသလို ေအးေနတာ။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ သုံးေလးရက္ေလာက္ကေတာ့ ၿမိဳ႕စြန္ေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ေစ်းသည္ေတြက ဒုကၡေရာက္တာေပါ့။ ၈ နာရီ၊ ၉ နာရီေလာက္ဆုိ ေစ်းသည္ေတြက တုန္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုမွ မခံႏုိင္ေတာ့လို႔ ေစ်းကုိ မေရာင္းႏုိင္ဘဲနဲ႔ ကုန္ေတြ ကုန္ကုန္ မကုန္ကုန္ သိမ္းသြားတာမ်ဳိးေတြေတာ့ ရွိတယ္။”
တခါ ဧရာ၀တီတိုင္း ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚဘက္မွာေတာ့ အခ်ိန္အခါမဟုတ္တ့ဲ မိုးေၾကာင့္ ရိတ္ဖို႔ ေနာက္က်ေနတဲ့ ပဲခင္းေတြ ပ်က္စီးတာမ်ဳိး ႀကံဳေနရတယ္လို႔ ေဒသခံတဦးက ေျပာပါတယ္။
“ပဲခင္းထဲမွာ ေရေတြ ေတာ္ေတာ္ျပင္းေနတယ္ေလ။ ပဲခင္းထဲမွာ ေရေတြ ၅ လကၼေလာက္ ၀င္ေနတာ။ ပဲစုိက္တဲ့သူေတြက ပ်က္စီးတယ္ဆုိတာ တလင္းထဲမွာ နယ္ထားရင္ေတာ့ ပ်က္စီးတာေပါ့ေလ၊ မုိးေၾကာင့္။ စပါးကေတာ့ နည္းနည္း ပ်က္စီးတာမ်ားတယ္။ အခက္အခဲေတာ့ နည္းနည္း ရွိတာေပါ့။”
တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း ပဲရိတ္အၿပီး ေႏြစပါးစိုက္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနသူေတြ ပ်က္စီးမႈ ႀကံဳေနရတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ဧရာ၀တီတုိင္းဘက္မွာ မိုးဆက္တိုက္ရြာေနေပမဲ့ ေလျပင္းက်တာမ်ဳိးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မေန႔ကေတာ့ ျမစ္ႀကီးနားနဲ႔ မႏၲေလးသြားတဲ့ ရထားလမ္းေတြ မိုးမ်ားလို႔ လမ္းေခ်ာ္တာေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ နာရီ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ ရထားသြားလာမႈ ရပ္ထားရပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ အင္းေတာ္ႀကီး ဘုရားပြဲ က်င္းပခ်ိန္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘုရားပြဲ သြားတဲ့သူေတြ မိုးေၾကာင့္ ဆက္မသြားႏိုင္ေတာ့တာ၊ သြားတဲ့ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ယာဥ္တခ်ဳိ႕ လမ္းပ်က္တာေၾကာင့္ တိမ္းေမွာက္တာမ်ဳိး ရွိတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။
ကရင္ျပည္နယ္မွာေတာ့ ေနေရာင္မျမင္ရဘဲ အံု႕မိႈင္းတဲ့ ရာသီဥတုအျပင္ မိုးရြာၿပီး အရမ္းေအးေနတယ္လို႔ ေျပာသလို မြန္ျပည္နယ္နဲ႔ တနသၤာရီတိုင္းေတြမွာေတာ့ ရာသီဥတုက အံု႔မိႈင္းၿပီး မုိးက ခပ္ေစြေစြေလး ျဖစ္ေနၿပီး ေအးတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အခုလို ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈေတြဟာ အာရွ၊ ပစိဖိတ္ ေဒသအတြင္း ျဖစ္ေနတဲ့ လာနီညာ ရာသီဥတုရဲ႕ အက်ဳိးဆက္ေတြေၾကာင့္ ႀကံဳေနရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ မိုးေလ၀သ ပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီဥစၥာေတာ့ မႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလကတည္းက ျဖစ္ေနတဲ့ လာနီညာ ရာသီဥတုပါ။ လာနီညာ ရာသီဥတုက ေအးၿပီးေတာ့ စြတ္စုိတဲ့ ရာသီဥတုကို ျဖစ္ေစတာ သူ႔ရဲ႕ ၀ိေသသ လကၡဏာပါပဲ။ အခုထိလည္း ျဖစ္ေနဆဲပါပဲ။ မတ္လကုန္ထိ ရွိဖို႔ ၈၀% ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ဇန္န၀ါရီ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီကတည္းက ေၾကညာထားပါတယ္။ ေရေငြ႕ပါတဲ့ေလေတြ ဖုံးလႊမ္းသြားတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ဒီရာသီဥတုမ်ဳိး ယေန႔အခ်ိန္ထိ ေတြ႕ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ မိုးရြာတဲ့အေၾကာင္းပါ။”
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေႏြရာသီအၿပီး မိုးရာသီဘက္ကို ကူးေတာ့မွာမို႔ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ဒီ့ထက္မိုးမ်ားတာမ်ဳိး ႀကံဳရႏိုင္တယ္လို႔ ဦးထြန္းလြင္က သူ႔ခန္႔မွန္းခ်က္ကို ေျပာျပပါတယ္။
“ေရွ႕ေလွ်ာက္ကေတာ့ မုိးရာသီဘက္ သြားေနတာဆုိေတာ့ တုိးဖို႔ပဲရွိတာေပါ့။ မုိးရာသီက သူ႔ဟာသူကို ဒီလုိရာသီဥတုေတြ ျဖစ္တဲ့ကာလပဲေလ။ အဲဒီကာလတုိးေလ ဒါေတြကို ပိုတုိးလာေလပဲ ျဖစ္မယ္။ အထူးသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ အဓိက ၾကည့္ရမွာကေတာ့ လာနီညာ မတ္လကုန္မွာ ၿပီးမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ပုိင္း သူတို႔ခန္႔မွန္းသလို ေမလအထိ ရွိမလား၊ အဲဒီအေပၚမွာ အဓိက တည္ပါလိမ့္မယ္။
“အကယ္၍သာ လာနီညာ မတ္လကုန္မွာ မၿပီးဘဲ ေမလအထိ ဆက္လက္ရွိဦးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ရာသီဥတု အေျခအေနေတြဟာ ေနာက္ပိုင္းလေတြမွာ က်ေနာ့္အယူအဆ ပုိၿပီးေတာ့ သတိထားဖုိ႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ပိုဆုိးလာႏုိင္စရာ ရွိပါတယ္။”
မိုးေလ၀သ ပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာ အလယ္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လာနီညာ ရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္မႈဟာ ကမၻာ့ ေတာင္ဘက္ျခမ္းျဖစ္တဲ့ ၾသစေၾတးလ်၊ နယူးဇီလန္ အျပင္ ေတာင္အေမရိက ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕မွာ ႀကံဳခဲ့ရတာကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ကမၻာ့သမိုင္းမွာ အဆိုးဆံုးပဲလို႔ မိုးေလ၀သ ပညာရွင္မ်ားက မွတ္ခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
VOA News
လာနီညာေၾကာင့္ ျမန္မာရာသီဥတု ေဖာက္ျပန္
